Anayasa deðiþikliði neleri kapsýyor:
29/Aralýk/2016 Anayasa komisyonunda kabul edilen 18 maddelik deðiþiklik:

TBMM Anayasa Komisyonunda, AK Parti'nin anayasa deðiþiklik teklifi kabul edildi. Toplam 18 maddeden oluþan teklifin görüþmeleri 9 gün sürdü. Meclis Genel Kurulu'na sevk edilecek teklif, yönetim sisteminde birçok önemli düzenlemeyi beraberinde getiriyor.
özet olarak;
18 maddelik düzenleme hükümet sistemini sil baþtan deðiþtiriyor. Buna göre, Cumhurbaþkaný, parti üyesi ve ayný zamanda genel baþkan da olabilecek. Yeni dönemde Baþbakanlýk makamý tarih olacak; Türkiye, Cumhurbaþkaný Yardýmcýlarý ile tanýþacak. Ýþte detaylar:
- Cumhurbaþkaný parti üyesi olabilecek
- Baþbakanlýk makamý kalkýyor
- Cumhurbaþkaný yardýmcýlarý olacak
- Cumhurbaþkaný 5 yýllýðýna seçilecek
KABÝNE SÝSTEMÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK
Kabinenin oluþumunda da deðiþiklik var. Bakanlar, Cumhurbaþkanýnca Meclis'ten ya da Meclis dýþýndan atanacak. Bir milletvekilinin bakan olmasý durumunda vekilliði düþecek. Cumhurbaþkanlýðý sisteminde, 550 olan vekil sayýsý 600'e yükseliyor. Seçilme yaþý ise 18'e düþüyor.
- Vekil sayýsý 550'den 600'e çýkacak
- Seçilme yaþý 18'e inecek
CUMHURBAÞKANI OHAL DÖNEMÝNDE KARARNAME ÇIKARTABÝLECEK
Yeni sistem Cumhurbaþkanýný yürütmenin baþý olarak tanýmlýyor ve kararname yetkisi veriyor. Bu kapsamda, Cumhurbaþkaný üst düzey kamu görevlilerini atayabilecek, bakanlýk ve bakanlýklarýn taþra teþkilatýný düzenleyebilecek.
OHAL döneminde ise temel hak ve hürriyetler ile siyasi haklar konularýnda da kararname çýkartabilecek.
CUMHURBAÞKANI HAKKINDA SORUÞTURMA ÖNERGESÝ VERÝLEBÝLECEK
Cumhurbaþkaný hakkýnda, 301 milletvekilinin imzasýyla soruþturma önergesi verilebilecek.
360 milletvekilinin oyuyla soruþturma komisyonu kurulabilecek.
401 milletvekilinin gizli oyuyla da Yüce Divan'da yargýlanma kararý alýnabilecek.
CUMHURBAÞKANI VE MECLÝS'E KARÞILIKLI FESÝH
Yeni sistem cumhurbaþkaný ile Meclis'e karþýlýklý fesih yetkisi tanýndý.
Buna göre, Cumhurbaþkaný seçimlerin yenilenmesine karar verirse kendisi de seçime girecek.
Sýkýyönetim uygulamasý da Anayasa'dan kaldýrýldý ve olaðanüstü hal uygulamasý ilan etme yetkisi, Cumhurbaþkanýna verildi.
HSYK VE AYM'DE DEÐÝÞÝKLÝK
Kabul edilen teklif ile HSYK ve Anayasa Mahkemesi'nin yapýsý da deðiþti.
Hakimler ve Savcýlar Yüksek Kurulu'nun üye sayýsý 22'den 13'e, daire sayýsý da 3'ten 2'ye düþürüldü.
Askeri yargý kaldýrýlýrken Anayasa Mahkemesi'nin askeri yargýdan gelen 2 üyesinin de üyeliði düþtü, üye sayýsý 15'e indi. Teklife göre Jandarma Genel Komutaný'nýn Milli Güvenlik Kurulu üyeliði de sona erdi.
- HSYK'nýn yapýsý deðiþti
- Üye sayýsý 13'e düþtü
- Daire sayýsý 2 oldu
- Üyelerin 4'ünü cumhurbaþkaný 7'sini TBMM seçecek
- Askeri mahkemeler kalktý
- AYM'nin üye sayýsý 15''e indi
YENÝ SÝSTEM 2019'DA YÜRÜRLÜÐE GÝRECEK
Yeni sistemin yürürlük tarihi ise 2019... Bu çerçevede cumhurbaþkaný ile milletvekili seçimleri 2019 yýlýnýn kasým ayýnda yapýlacak. TBMM Anayasa Komisyonu, anayasa deðiþiklik teklifi görüþmelerine 20 Aralýk'ta baþlamýþtý. AK Parti'li 316 milletvekilinin imzasý bulunan teklifin görüþmeleri 9 gün sürdü. Teklifin tümü üzerindeki deðerlendirmeler, aralýksýz 5 gün yapýldý.
Meclis Baþkanlýðýna 21 madde olarak sunulan teklif, önergelerle 18 maddeye indi. Görüþmelerin en uzun mesaisi, son gün oldu. Komisyon, teklifi kabul etmek için son gün yaklaþýk 17 saat çalýþtý.
********************************

Teferruatlý:
Anayasa deðiþiklik teklifi kabul edildi! Yeni anayasa maddeleri neler?
Anayasa deðiþiklik teklifinin maddeleri komisyondan geçti. Daha önce 21 madde olarak belirlenen Anayasa deðiþikliði teklifi 3 maddenin çýkarýlmasýyla 18 maddeden oluþuyor.
TBMM Anayasa Komisyonunda, AK Parti'nin anayasa deðiþiklik teklifi kabul edildi. 
Komisyon, görüþmelerine 20 Aralýk'ta baþlanan ve AK Parti'li 316 milletvekilinin imzasý bulunan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasýnda Deðiþiklik Yapan Kanun Teklifi'ni kabul etti.
5 GÜN SÜRDÜ
TBMM Baþkanlýðýna 10 Aralýk'ta sunulan teklifin, bazen gece yarýsýný geçen, bazen sabahý bulan, zaman zaman sert tartýþma ve kavgalarýn yaþandýðý görüþmeleri, komisyonda 9 gün sürdü. Teklifin tümü üzerindeki deðerlendirmeler, aralýksýz 5 gün yapýldý.
Meclis Baþkanlýðýna 21 madde olarak sunulan teklif, önergelerle 18 maddeye indi.
Görüþmelerin en uzun mesaisi, son gün oldu. Komisyon, teklifi kabul etmek için son gün yaklaþýk 17 saat çalýþtý.
YARGI YETKÝSÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK
Teklif, anayasanýn "yargý yetkisi" baþlýðýnda deðiþiklik yapýyor. Yargý yetkisinin, Türk milleti adýna baðýmsýz mahkemelerce kullanýlacaðýna dair hüküm, "baðýmsýz ve tarafsýz" mahkemelerce kullanýlacaðý þeklinde deðiþiyor. 
VEKÝL SAYISI 600'E ÇIKARILACAK 
Söz konusu teklif, anayasada yasamayý düzenleyen "TBMM'nin kuruluþuna" dair 75. madde, "milletvekili seçilme yeterliliðini" düzenleyen 76. madde, "TBMM'nin seçim dönemini" düzenleyen 77. maddede düzenlemeler yapýyor. 
Buna göre, milletvekili sayýsý 550'den 600'e çýkarýlacak. 
Milletvekili seçilebilme yaþý 25'ten 18'e indirilecek. 
"Askerlikle iliþiði olanlarýn" milletvekili adaylýðýna baþvuramamasý öngörülüyor. 
SEÇÝMLER 5 YILDA BÝR YAPILACAK 
Anayasanýn "TBMM'nin seçim dönemi" baþlýklý maddesi, "TBMM ve cumhurbaþkanýnýn seçim dönemi" olarak deðiþtiriliyor. 
Seçimler 4 yýlda deðil, 5 yýlda bir yapýlacak. Cumhurbaþkaný seçimleri de 5 yýlda bir olacak ve seçmenler, iki seçim için ayný gün sandýða gidecek. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek. 
Cumhurbaþkaný seçiminde birinci oylamada gerekli çoðunluðun saðlanamamasý halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapýlacak. 
Teklifte, TBMM'nin görevleri ve yetkileri; "kanun koymak, deðiþtirmek ve kaldýrmak, bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüþmek ve kabul etmek, para basýlmasýna ve savaþ ilanýna karar vermek, milletlerarasý andlaþmalarýn onaylanmasýný uygun bulmak, TBMM üye tam sayýsýnýn 5'te 3 çoðunluðunun kararý ile genel ve özel af ilanýna karar vermek, anayasanýn diðer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" olarak sýralanýyor. 
MECLÝS'ÝN DENETÝM YETKÝSÝ
Düzenlemeyle kuvvetler ayrýlýðý prensibine uygun olarak yasamanýn yürütmeyi denetlemesi ile Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çýkarma yetkisi vermesi, yasamanýn görev ve yetkileri arasýndan çýkarýlýyor. 
Anayasanýn TBMM'nin bilgi edinme ve denetim yollarýna iliþkin maddesindeki deðiþiklik ile yasamanýn belli bir konuda Meclis Araþtýrmasý yapmasý, Genel Görüþme açarak Genel Kurulda görüþmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaþkaný yardýmcýlarý ile bakanlarýn cevaplamasý istemiyle yazýlý soru sormasý yeniden düzenleniyor. 
Buna göre, TBMM, Meclis Araþtýrmasý, Genel Görüþme, Meclis Soruþturmasý ve Yazýlý Soru yollarýyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Gensoru, denetleme yetkisinden çýkarýlacak. 
Meclis Araþtýrmasý, belli bir konuda bilgi edinmek için yapýlan incelemeden ibaret olacak. 
Genel Görüþme, toplumu ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun TBMM Genel Kurulunda görüþülmesi þeklinde gerçekleþtirilecek. 
Meclis Soruþturmasý, cumhurbaþkaný yardýmcýsý ve bakanlar hakkýnda, anayasanýn teklifle deðiþtirilen 106. maddesinin 5, 6 ve 7. fýkralarý uyarýnca yapýlan soruþturmadan ibaret olacak. 
Yazýlý Soru, en geç 15 gün içinde cevaplanacak. Milletvekilleri, yazýlý sorularý bakanlarýn yaný sýra cumhurbaþkaný yardýmcýlarýna da yöneltebilecek. 
Meclis Araþtýrmasý, Genel Görüþme ve Yazýlý Soru önergelerinin verilme þekli, içeriði ve kapsamý ile araþtýrma usulleri Meclis Ýçtüzüðü ile düzenlenecek.
CUMHURBAÞKANI'NIN ADAYLIÐI VE SEÇÝMÝ
Anayasanýn cumhurbaþkanýnýn nitelikleri ve tarafsýzlýðýna iliþkin maddesi ile seçimine yönelik maddeleri, "adaylýk ve seçim" baþlýðý altýnda birleþtiriliyor. 
Teklife göre, cumhurbaþkaný, 40 yaþýný doldurmuþ, yükseköðrenim yapmýþ, milletvekili seçilme yeterliliðine sahip, Türk vatandaþlarý arasýndan, doðrudan halk tarafýndan seçilecek. 
Cumhurbaþkanýnýn görev süresi 5 yýl olacak. Bir kiþi en fazla iki kez cumhurbaþkaný seçilebilecek. 
Teklifle mevcut anayasadaki cumhurbaþkanlýðýna aday gösterilmesinde 20 milletvekilinin yazýlý teklifini arayan hükmü kaldýrýlýyor. 
Ayrýca, en son yapýlan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamý birlikte hesaplandýðýnda yüzde 10'u geçen siyasi partilerin ortak aday gösterebilmesi hükmü de deðiþtiriliyor. Cumhurbaþkanlýðýna, siyasi parti gruplarý, en son yapýlan genel seçimlerde toplam geçerli oylarýn tek baþýna veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek. 
Cumhurbaþkaný seçilen milletvekilinin TBMM üyeliði sona erecek. 
Genel oyla yapýlacak seçimde, geçerli oylarýn salt çoðunluðunu alan aday cumhurbaþkaný seçilecek. Ýlk oylamada bu çoðunluk saðlanamazsa, bu oylamayý izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapýlacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy alan iki aday katýlacak ve geçerli oylarýn çoðunluðunu alan aday cumhurbaþkaný seçilecek. 
Ýkinci oylamaya katýlmaya hak kazanan adaylardan biri herhangi bir nedenle seçime katýlmazsa, ikinci oylama, boþalan adaylýðýn birinci oylamadaki sýraya göre ikame edilmesi suretiyle yapýlacak. 
Ýkinci oylamaya tek adayýn kalmasý halinde, bu oylama referandum þeklinde yapýlacak. Aday, geçerli oylarýn salt çoðunluðunu aldýðý takdirde cumhurbaþkaný seçilecek. Oylamada, adayýn geçerli oylarýn çoðunluðunu alamamasý halinde, TBMM seçimi yapýlmayacak, sadece cumhurbaþkaný seçimi yenilenecek. 
Seçimlerin tamamlanamamasý halinde yenisi göreve baþlayýncaya kadar mevcut cumhurbaþkanýnýn görevi devam edecek. 
Cumhurbaþkaný seçimlerine iliþkin diðer usul ve esaslar kanunla düzenlenecek. 
CUMHURBAÞKANININ PARTÝSÝ ÝLE ÝLÝÞÝÐÝ KESÝLMÝYOR
Düzenleme ile cumhurbaþkaný seçilen kiþinin partisiyle iliþiðinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldýrýlýyor. 
Böylelikle doðrudan halk tarafýndan seçilen ve siyasal bir kiþilik olan cumhurbaþkanýnýn, partisiyle iliþkisinin kesilmesine dair hükmü yürürlükten kaldýran ilga normunun, halk oylamasýnda kabulü akabinde yürürlüðe girmesi anýnda bir siyasi partiyle iliþki kurmasý mümkün hale getiriliyor. 
''DEVLET BAÞKANI SIFATIYLA...''
Teklifle anayasanýn "cumhurbaþkanýnýn görev ve yetkilerine" iliþkin maddede de deðiþiklik yapýlýyor ve cumhurbaþkanýna, "devlet baþkaný" sýfatý getiriliyor.
Devletin baþý olan cumhurbaþkanýna, yürütme yetkisi de veriliyor. 
Cumhurbaþkaný, "devlet baþkaný" sýfatýyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliðini temsil edecek, anayasanýn uygulanmasýný, devlet organlarýnýn düzenli ve uyumlu çalýþmasýný saðlayacak. Gerekli gördüðü takdirde, yasama yýlýnýn ilk günü TBMM'de açýlýþ konuþmasýný yapacak. Ülkenin iç ve dýþ siyaseti hakkýnda Meclise mesaj verecek. 
Teklife göre, cumhurbaþkaný, kanunlarý yayýmlayacak ve kanunlarý tekrar görüþülmek üzere TBMM'ye geri gönderecek. Kanunlarýn, TBMM Ýçtüzüðü'nün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya þekil veya esas bakýmýndan aykýrý olduklarý gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davasý açacak. 
KARARNAME ÇIKARMA YETKÝSÝ
Cumhurbaþkaný, cumhurbaþkaný yardýmcýlarý ile bakanlarý atayacak ve görevlerine son verecek. 
Cumhurbaþkaný üst düzey kamu yöneticilerini atayacak, görevlerine son verecek ve bunlarýn atanmalarýna iliþkin usul ve esaslarý Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi ile düzenleyecek. 
Yabancý devletlere Türkiye Cumhuriyeti'nintemsilcilerini gönderecek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancý devlet temsilcilerini kabul edecek. Milletlerarasý andlaþmalarý onaylayacak ve yayýmlayacak. 
Cumhurbaþkaný, anayasa deðiþikliklerine iliþkin kanunlarý gerekli gördüðü takdirde halkoyuna sunacak. Milli güvenlik politikalarýný belirleyecek ve gerekli tedbirleri alacak. 
TBMM adýna, Türk Silahlý Kuvvetlerinin Baþkomutanlýðýný temsil edecek. 
Türk Silahlý Kuvvetlerinin kullanýlmasýna karar verecek. 
Sürekli hastalýk, sakatlýk ve kocama sebebi ile kiþilerin cezalarýný hafifletecek veya kaldýracak. 
Cumhurbaþkaný, yürütme yetkisine iliþkin konularda Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi çýkarabilecek. Kararnamelerle, yürütmenin ihtiyacýný karþýlamasý saðlanacak, temel hak ve hürriyetler ile siyasi hak ve hürriyetler düzenleme alaný dýþýnda býrakýlacak. 
Kanunda açýkça düzenlenen konularda Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi çýkarýlamayacak. 
Kanunlarda, kararname konusu ile ayný konuda farklý hüküm bulunmasý halinde kanun uygulanacak. TBMM'nin ayný konuda kanun çýkarmasý durumunda Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi hükümsüz hale gelecek. 
Cumhurbaþkaný, kanunlarýn uygulanmasýný saðlamak üzere ve bunlara aykýrý olmamak þartýyla yönetmelikler çýkarabilecek. Kararnameler ve yönetmelikler, yayýmdan sonraki bir tarih belirlenmemiþse, Resmi Gazete'de yayýmlandýklarý gün yürürlüðe girecek. 
Cumhurbaþkaný ayrýca anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diðer görevleri yerine getirecek ve yetkileri kullanacak. 
CUMHURBAÞKANI HAKKINDA SORUÞTURMA AÇILMASI
TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edilen Türkiye Cumhuriyeti Anayasasý'nda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun Teklifi'ne göre, cumhurbaþkaný hakkýnda, bir suç iþlediði iddiasýyla TBMM üye tam sayýsýnýn salt çoðunluðunun vereceði önergeyle soruþturma açýlmasý istenebilecek. 
Meclis, önergeyi en geç 1 ay içinde görüþecek ve üye tam sayýsýnýn 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruþturma açýlmasýna karar verebilecek. Soruþturma açýlmasýna karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin güçleri oranýnda komisyona verebilecekleri üye sayýsýnýn 3 katý olarak gösterecekleri adaylar arasýndan her siyasi parti için ayrý ayrý ad çekme suretiyle kurulacak 15 kiþilik bir komisyon tarafýndan soruþturma yapýlacak. 
Komisyon, soruþturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis Baþkanlýðýna sunacak. Soruþturmanýn bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylýk yeni ve kesin bir süre verilecek. 
Rapor, Baþkanlýða verildiði tarihten itibaren 10 gün içinde daðýtýlacak, daðýtýmýndan itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda görüþülecek. TBMM, üye tam sayýsýnýn 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararý alabilecek. 
YÜCE DÝVAN YARGILAMASI 3 AY ÝÇÝNDE TAMAMLANACAK
Yüce Divan yargýlamasý 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere 3 aylýk ek süre verilecek, yargýlama bu sürede kesin olarak sonlandýrýlacak. 
Hakkýnda soruþturma açýlmasýna karar verilen cumhurbaþkaný seçim kararý alamayacak. 
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaþkanýnýn görevi sona erecek. Cumhurbaþkanýnýn görevde bulunduðu sürede iþlediði iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanacak. 
Cumhurbaþkaný, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaþkaný yardýmcýsý atayabilecek. 
Cumhurbaþkanlýðý makamýnýn herhangi bir nedenle boþalmasý halinde 45 gün içinde cumhurbaþkaný seçimi yapýlacak. Yenisi seçilene kadar cumhurbaþkaný yardýmcýsý, cumhurbaþkanlýðýna vekalet edecek ve cumhurbaþkanýna ait yetkileri kullanacak. Genel seçime bir yýl ve daha az kalmýþsa TBMM seçimi de cumhurbaþkaný seçimiyle yenilenecek. 
Genel seçime bir yýldan fazla kalmýþsa seçilen cumhurbaþkaný, TBMM seçim tarihine kadar görevine devam edecek. Kalan süreyi tamamlayan cumhurbaþkaný açýsýndan bu süre dönemden sayýlmayacak. 
ÝKÝ SEÇÝM BÝRARADA OLACAK
Meclis, üye tam sayýsýnýn 5'te 3 çoðunluðu ile seçimlerin yenilenmesine karar verilebilecek. TBMM genel seçimi ile cumhurbaþkaný seçimi birlikte yapýlacak. 
Cumhurbaþkanýnýn seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaþkanlýðý seçimi birlikte gerçekleþtirilecek. Cumhurbaþkanýnýn ikinci döneminde Meclis tarafýndan seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaþkaný bir defa daha aday olabilecek. 
Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve cumhurbaþkanýnýn yetki ve görevleri, yeni Meclisin ve cumhurbaþkanýnýn göreve baþlamasýna kadar devam edecek. 
Bu þekilde seçilen Meclis ve cumhurbaþkanýnýn görev süreleri de 5 yýl olacak. 
Cumhurbaþkanýnýn hastalýk ve yurt dýþýna çýkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrýlmasý hallerinde, cumhurbaþkaný yardýmcýsý, cumhurbaþkanýna vekalet edecek ve cumhurbaþkanýna ait yetkileri kullanacak. 
Cumhurbaþkaný yardýmcýlarý ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliðine sahip olanlar arasýndan cumhurbaþkaný tarafýndan atanacak ve görevden alýnacak. Cumhurbaþkaný yardýmcýlarý ve bakanlar, TBMM'de and içecek. 
Milletvekilleri, cumhurbaþkaný yardýmcýsý ve bakan olarak atanýrlarsa üyelikleri sona erecek. Cumhurbaþkaný yardýmcýlarý ve bakanlar, cumhurbaþkanýna karþý sorumlu olacak. 
CUMHURBAÞKANI YARDIMCILARI VE BAKANLARIN CEZAÝ SORUMLULUÐU
Cumhurbaþkaný yardýmcýlarý ve bakanlar hakkýnda görevleri ile ilgili suç iþledikleri iddiasýyla TBMM üye tam sayýsýnýn salt çoðunluðunun vereceði önergeyle soruþturma açýlmasý istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç 1 ay içinde görüþecek ve üye tam sayýsýnýn 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruþturma açýlmasýna karar verebilecek. 
Soruþturma açýlmasýna karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranýnda komisyona verebilecekleri üye sayýsýnýn 3 katý olarak gösterecekleri adaylar arasýndan her siyasi parti için ayrý ayrý ad çekme suretiyle kurulacak 15 kiþilik bir komisyon tarafýndan soruþturma yapýlacak. 
Komisyon, soruþturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis Baþkanlýðýna sunacak. Soruþturmanýn bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona 1 aylýk yeni ve kesin bir süre verilecek. Rapor Baþkanlýða verildiði tarihten itibaren 10 gün içinde daðýtýlacak, daðýtýmýndan itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda görüþülecek. TBMM, üye tam sayýsýnýn 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararý alabilecek. 
Yüce Divan yargýlamasý 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere 3 aylýk ek süre verilecek, yargýlama bu sürede kesin olarak sonlandýrýlacak. Bu kiþilerin görevde bulunduklarý sürede, görevleriyle ilgili iþledikleri iddia edilen suçlar bakýmýndan, görevleri bittikten sonra da Yüce Divanda yargýlanacak. 
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaþkaný yardýmcýsý veya bakanýn görevi sona erecek. Cumhurbaþkaný yardýmcýlarý ve bakanlar, göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlýðýna iliþkin hükümlerden yararlanacak. 
Bakanlýklarýn kurulmasý, kaldýrýlmasý, görevleri ve yetkileri ile teþkilat yapýsý ile merkez ve taþra teþkilatlarýnýn kurulmasý Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi ile düzenlenecek. 
OHAL YETKÝSÝ
Cumhurbaþkaný; tabii afet, tehlikeli salgýn hastalýklar veya aðýr ekonomik bunalým hallerinin yaný sýra savaþ, savaþý gerektirecek bir durumun baþ göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karþý kuvvetli ve eylemli bir kalkýþmanýn, ülkenin ve milletin bölünmezliðini içten veya dýþtan tehlikeye düþüren þiddet hareketlerinin yaygýnlaþmasý; anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldýrmaya yönelik yaygýn þiddet hareketlerinin ortaya çýkmasý; þiddet olaylarý nedeniyle kamu düzeninin ciddi þekilde bozulmasý hallerinde yurdun tamamýnda veya bir bölgesinde olaðanüstü hal (OHAL) ilan edebilecek. 
OHAL süresi, 6 ayý geçmeyecek. 
Olaðanüstü hal ilaný kararý verildiði gün Resmi Gazete'de yayýmlanacak ve ayný gün TBMM'nin onayýna sunulacak. 
TBMM tatildeyse derhal toplantýya çaðrýlacak; Meclis, gerekli gördüðü takdirde olaðanüstü halin süresini kýsaltabilecek, uzatabilecek veya olaðanüstü hali kaldýrabilecek. Cumhurbaþkanýnýn talebiyle TBMM her defasýnda 4 ayý geçmemek üzere süreyi uzatabilecek. Savaþ hallerinde bu 4 aylýk süre aranmayacak. 
SINIRLAMALARA TABÝ OLMAYACAK
Olaðanüstü hallerde vatandaþlar için getirilecek para, mal ve çalýþma yükümlülükleri ile Anayasanýn 15. maddesindeki ilkeler doðrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasýl sýnýrlanacaðý veya geçici olarak durdurulacaðý, hangi hükümlerin uygulanacaðý ve iþlemlerin nasýl yürütüleceði kanunla düzenlenecek. 
Olaðanüstü hallerde çýkarýlabilecek Cumhurbaþkanlýðý kararnameleri, olaðan dönem kararnamelerinin tabi olduðu sýnýrlamalara baðlý olmayacak. Cumhurbaþkaný, olaðanüstü hallerde, bu halin gerekli kýldýðý konularda temel haklar, kiþi haklarý ve ödevleri ile siyasi haklar ve ödevlere yönelik sýnýrlamalara da tabi olmaksýzýn, Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi çýkarabilecek. 
Bu kararnameler Resmi Gazete'de yayýmlanacak, ayný gün Meclis onayýna sunulacak. 
Savaþ ve mücbir sebeplerle TBMM'nin toplanamamasý hariç olmak üzere; olaðanüstü hal sýrasýnda çýkarýlan Cumhurbaþkanlýðý kararnameleri 3 ay içinde TBMM'de görüþülüp karara baðlanacak. Aksi halde olaðanüstü hallerde çýkarýlan Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi kendiliðinden yürürlükten kalkacak. 
Disiplin mahkemeleri dýþýnda askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaþ halinde asker kiþilerin görevleri ile ilgili olarak iþledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek. 
HSYK'NIN ADI DEÐÝÞÝYOR
TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edilen teklifle Hakimler ve Savcýlar Yüksek Kurulunun yapýsýnda deðiþikliðe gidiliyor. Hakimler ve Savcýlar Yüksek Kurulunun adý, Hakimler ve Savcýlar Kurulu þeklinde deðiþecek.
Kurulun üye sayýsý 13, daire sayýsý 2 olacak.
Kurula Adalet Bakaný baþkanlýk edecek ve Adalet Bakanlýðý Müsteþarý da kurulun tabii üyesi olarak görev yapacak. 
Kurulun 3 üyesi birinci sýnýf olup, birinci sýnýfa ayrýlmayý gerektiren nitelikleri yitirmemiþ adli yargý hakim ve savcýlarý arasýndan, 1 üyesi birinci sýnýf olup, birinci sýnýfa ayrýlmayý gerektiren nitelikleri yitirmemiþ idari yargý hakim ve savcýlarý arasýndan cumhurbaþkanýnca; 3 üyesi Yargýtay üyeleri, 1 üyesi Danýþtay üyeleri, 3 üyesi nitelikleri kanunda belirtilen yükseköðretim kurumlarýnýn hukuk dallarýnda görev yapan öðretim üyeleri ile avukatlar arasýndan TBMM tarafýndan seçilecek. 
Öðretim üyeleri ile avukatlar arasýndan seçilen üyelerden, en az birinin öðretim üyesi ve en az birinin de avukat olmasý gerekecek. 
Kurulun TBMM tarafýndan seçilecek üyeliklerine iliþkin baþvurular, Meclis Baþkanlýðýna yapýlacak. Baþkanlýk, baþvurularý Anayasa ve Adalet Komisyonlarý üyelerinden kurulu Karma Komisyona gönderecek. 
Komisyon her bir üyelik için 3 adayý, üye tam sayýsýnýn 3'te 2 çoðunluðuyla belirleyecek. Birinci oylamada aday belirleme iþleminin sonuçlandýrýlamamasý halinde ikinci oylamada üye tam sayýsýnýn 5'te 3 çoðunluðu aranacak. Bu oylamada da aday belirlenemediði takdirde her bir üyelik için en çok oyu alan 2 aday arasýnda ad çekme usulüyle aday belirleme iþlemi tamamlanacak.
TBMM, Komisyon tarafýndan belirlenen adaylar arasýndan, her bir üye için ayrý ayrý gizli oyla seçim yapacak. Birinci oylamada üye tam sayýsýnýn 3'te 2 çoðunluðu; bu oylamada seçimin sonuçlandýrýlamamasý halinde, ikinci oylamada üye tam sayýsýnýn 5'te 3 çoðunluðu aranacak. Ýkinci oylamada da üye seçilemediði takdirde en çok oyu alan iki aday arasýnda ad çekme usulüyle üye seçimi tamamlanacak. 
Üyeler, 4 yýl için seçilecek. Süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilecek. 
Kurul üyeliði seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasýndan önceki 30 gün içinde yapýlacak. Seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan kurul üyeliðinin boþalmasý durumunda, bunu takip eden 30 gün içinde yeni üyelerin seçimi yapýlacak.
BÜTÇE VE KESÝN HESAP
Kamu idarelerinin ve kamu iktisadi teþebbüsleri dýþýndaki kamu tüzel kiþilerinin harcamalarý yýllýk bütçelerle yapýlacak. 
Bütçe kanununa, bütçeyle ilgili hükümler dýþýnda hiçbir hüküm konulamayacak. Cumhurbaþkaný bütçe kanun teklifini, mali yýlbaþýndan en az 75 gün önce TBMM'ye sunacak. Bütçe teklifi, Bütçe Komisyonunda görüþülecek. Komisyonun 55 gün içinde kabul edeceði metin, Genel Kurulda görüþülecek ve mali yýlbaþýna kadar karara baðlanacak.
Bütçe kanununun süresinde yürürlüðe konulamazsa, geçici bütçe kanunu çýkarýlacak. Geçici bütçe kanunu da çýkarýlamazsa, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yýlýn bütçesi yeniden deðerleme oranýna göre artýrýlarak uygulanacak.
Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile deðiþiklik önergeleri, üzerinde ayrýca görüþme yapýlmaksýzýn okunacak ve oylanacak. Merkezi yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarýn sýnýrýný gösterecek. Harcanabilecek tutarýn Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi ile aþýlabileceðine dair bütçe kanununa hüküm konulamayacak. Cari yýl bütçesindeki ödenek artýþýný öngören deðiþiklik teklifleri ile cari ve izleyen yýllarýn bütçelerine mali yük getiren tekliflerde, öngörülen giderleri karþýlayabilecek mali kaynak gösterilmesi zorunlu olacak.
Merkezi yönetim kesinhesap kanunu teklifi, ilgili olduðu mali yýlýn sonundan baþlayarak en geç 6 ay sonra cumhurbaþkaný tarafýndan TBMM'ye sunulacak. Sayýþtay genel uygunluk bildirimini, iliþkin olduðu kesinhesap kanun teklifinin verilmesinden baþlayarak en geç 75 gün içinde Meclise sunacak. Kesinhesap kanunu teklifi ve genel uygunluk bildiriminin TBMM'ye verilmiþ olmasý, ilgili yýla ait Sayýþtayca sonuçlandýrýlmamýþ denetim ve hesap yargýlamasýný önlemeyecek ve bunlarýn karara baðlandýðý anlamýna gelmeyecek. Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yýl bütçe kanunu teklifiyle birlikte görüþülecek ve karara baðlanacak.
BAKANLAR KURULU OLMAYACAK
Teklifle, önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanýn farklý maddelerinde bulunan bazý ibareler deðiþtiriliyor, kimi maddelere yeni ibareler ekleniyor, bazý ibareler ise metinden çýkarýlýyor. 
Önerilen sistemde, "Bakanlar Kurulu" olmayacak. 
Yürütme yetkisi ve görevi, cumhurbaþkaný tarafýndan anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanýlacak ve yerine getirilecek.
"Sýkýyönetim", "Askeri Yargýtay", "Askeri Yüksek Ýdare Mahkemesi", "tasarý", "kanun hükmünde kararname" ibareleri çýkarýlýyor. 
Cumhurbaþkanýnýn tek baþýna yapacaðý iþlemler ile Yüksek Askeri Þura (YAÞ) kararlarýnýn yargý denetimi dýþýnda olacaðý hüküm de yürürlükten kalkýyor. 
Jandarma Genel Komutanýnýn görevleriyle ilgili suçlardan dolayý Yüce Divanda yargýlanmasýna dair düzenlemeden vazgeçiliyor.
Anayasanýn, "TBMM seçimlerinin geriye býrakýlmasý ve ara seçimler" baþlýðý, "Seçimlerin geriye býrakýlmasý ve ara seçimler" þeklinde deðiþtiriliyor. 
Kamu tüzel kiþiliðinin, ancak kanunla veya kanunun açýkça verdiði yetkiye dayanýlarak kurulacaðýna dair hüküm, kamu tüzel kiþiliðinin ancak kanunla veya Cumhurbaþkanlýðý kararnamesiyle kurulmasý diye deðiþtirilecek.
Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, en az 12 yerine 10 üyeyle toplanabilecek.
Meclis, bir yasama yýlýnda en çok 3 ay tatil yapabilecek, ara verme veya tatil sýrasýnda cumhurbaþkanýnca toplantýya çaðrýlabilecek. Bu maddedeki "doðrudan doðruya veya Bakanlar Kurulunun istemi üzerine" ibaresi metinden çýkarýlýyor.
Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflýk, istisnalar ve indirimleri oranlarýna iliþkin hükümlerinde kanunun belirttiði yukarý ve aþaðý sýnýrlar içinde deðiþiklik yapma yetkisi, cumhurbaþkanýna tanýnýyor. 
Milli güvenliðin saðlanmasýndan ve Silahlý Kuvvetlerin yurt savunmasýna hazýrlanmasýndan, TBMM'ye karþý cumhurbaþkaný sorumlu olacak.
MGK'NIN YAPISI DEÐÝÞTÝRÝLÝYOR
Mili Güvenlik Kurulunun (MGK) yapýsýnda da deðiþiklik yapýlýyor. MGK'da Jandarma Genel Komutaný yer almayacak. MGK, cumhurbaþkanýnýn baþkanlýðýnda, cumhurbaþkaný yardýmcýlarý, Adalet, Milli Savunma, Ýçiþleri, Dýþiþleri bakanlarý, Genelkurmay Baþkaný, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlarýndan kurulacak.
MGK Genel Sekreterliðinin teþkilatý ve görevleri Cumhurbaþkanlýðý kararnamesiyle düzenlenecek.
Cumhurbaþkaný, bakanlýklar ve kamu tüzel kiþileri, kendi görev alanlarýný ilgilendiren kanunlarýn ve Cumhurbaþkanlýðý kararnamelerinin uygulanmasýný saðlamak üzere ve bunlara aykýrý olmamak þartýyla yönetmelikler çýkarabilecek.
Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacýyla kendi aralarýnda cumhurbaþkanýnýn izniyle birlik kurmalarý, görevleri, yetkileri, maliye ve kolluk iþleri ve merkezi idareyle karþýlýklý bað ve ilgileri kanunla düzenlenecek.
Yükseköðretim Kurulu (YÖK), üniversiteler tarafýndan seçilen ve sayýlarý, nitelikleri, seçilme usulleri kanunla belirlenen adaylar arasýndan rektörlük ve öðretim üyeliðinde baþarýlý hizmet yapmýþ profesörlere öncelik vermek sureti ile cumhurbaþkanýnca atanan üyeler ve cumhurbaþkanýnca doðrudan doðruya seçilen üyelerden kurulacak.
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Baþbakanlýk yerine, cumhurbaþkanýnýn görevlendireceði bakana baðlý olacak.
Kamu hizmetlerinde çalýþan kiþi, üstünden aldýðý emri; yönetmelik, Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi, kanun veya anayasa hükümlerine aykýrý görürse, yerine getirmeyecek ve bu aykýrýlýðý o emri verene bildirecek.
ANAYASA MAHKEMESÝ'NÝN YAPISINA ÝLÝÞKÝN DÜZENLEME
Anayasa Mahkemesi, kanunlarýn, Cumhurbaþkanlýðý kararnamelerinin ve TBMM Ýçtüzüðü'nün anayasaya þekil ve esas bakýmlarýndan uygunluðunu denetleyecek, bireysel baþvurularý karara baðlayacak.
Anayasa Mahkemesi cumhurbaþkanýný, TBMM baþkanýný, cumhurbaþkaný yardýmcýlarýný ve bakanlarý, Anayasa Mahkemesi, Yargýtay, Danýþtay, Askeri Yargýtay, Askeri Yüksek Ýdare Mahkemesi baþkan ve üyelerini, baþsavcýlarýný, cumhuriyet baþsavcývekilini, Hakimler ve Savcýlar Kurulu ve Sayýþtay baþkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayý Yüce Divan sýfatýyla yargýlayabilecek.
Deðiþikle genelkurmay baþkanýnýn cumhurbaþkanýnca atanacaðý ibaresi ekleniyor.
Genelkurmay baþkanýnýn, Bakanlar Kurulunun teklifi üzerine, cumhurbaþkanýnca atanacaðý, genelkurmay baþkanýnýn, bu görev ve yetkilerinden dolayý baþbakana karþý sorumlu olacaðý, Milli Savunma Bakanlýðýnýn, Genelkurmay Baþkanlýðý ve kuvvet komutanlýklarý ile görev iliþkileri ve yetki alanýnýn kanunla düzenleneceðine dair düzenlemeler uygulamadan kalkýyor.
ANAYASA MAHKEMESÝ'NDE ÝPTAL DAVASI AÇABÝLME HAKKI
TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edilen anayasa deðiþikliði teklifine göre, kanunlarýn, Cumhurbaþkanlýðý kararnamelerinin, TBMM Ýçtüzüðü'nün veya bunlarýn belirli madde ve hükümlerinin þekil ve esas bakýmýndan anayasaya aykýrýlýðý iddiasýyla Anayasa Mahkemesinde doðrudan doðruya iptal davasý açabilme hakký, cumhurbaþkanýna, TBMM'de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve üye tam sayýsýnýn en az 5'te birine karþýlýk gelen üyelere ait olacak. 
Anayasa Mahkemesinde doðrudan doðruya iptal davasý açma hakký, iptali istenen kanun, Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi veya Ýçtüzüðün Resmi Gazete'de yayýmlanmasýndan baþlayarak 60 gün sonra düþecek. 
Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaþkanlýðý kararnamesinin hükümlerini anayasaya aykýrý görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüðü aykýrýlýk iddiasýnýn ciddi olduðu kanýsýna varýrsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceði karara kadar davayý geri býrakacak. 
Anayasa Mahkemesi bir kanun veya Cumhurbaþkanlýðý kararnamesinin tamamýný veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemeyecek. 
Uyuþmazlýk Mahkemesi, adli ve idari yargý mercileri arasýndaki görev ve hüküm uyuþmazlýklarýný kesin olarak çözümlemeye yetkili olacak. 
Ekonomik ve Sosyal Konsey, ekonomik ve sosyal politikalarýn oluþturulmasýnda cumhurbaþkanýna istiþari nitelikte görüþ bildirecek. 
Dýþ ticaretin ülke ekonomisinin yararýna olmak üzere düzenlenmesi amacýyla ithalat, ihracat ve diðer dýþ ticaret iþlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dýþýnda ek mali yükümlülükler koymaya ve bunlarý kaldýrmaya kanunla cumhurbaþkanýna yetki verilebilecek. 
DDK ÝLE ÝLGÝLÝ DÜZENLEME
TBMM, cumhurbaþkaný tarafýndan geri gönderilen kanunu üye tam sayýsýnýn salt çoðunluðu ile aynen kabul ederse, kanun cumhurbaþkanýnca yayýmlanacak. Devlet Denetleme Kurulu (DDK), inceleme, araþtýrma ve denetlemenin yanýnda idari soruþturma da yapabilecek. Silahlý Kuvvetler de DDK'nýn görev alaný içine alýnacak. DDK'nýn baþkan ve üyeleri cumhurbaþkanýnca atanacak. Kurulun iþleyiþi, üyelerinin görev süresi ve diðer özlük iþleri, Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi ile düzenlenecek. 
Anayasa Mahkemesinin üye sayýsý 17'den 15'e düþecek. 
GENSORU VE MECLÝS SORUÞTURMASI DA YOK
Anayasadaki, "TBMM üyesinin belli konuda ve 6 ayý aþmamak üzere Bakanlar Kurulunca verilecek geçici bir görevi kabul etmesi, Meclisin kararýna baðlýdýr.", "Bakanlar Kurulu üyeleri, TBMM'nin katýlamadýklarý oturumlarýnda, kendileri yerine oy kullanmak üzere bir bakana yetki verebilirler. Ancak bir bakan kendi oyu ile birlikte en çok iki oy kullanabilir.", "Milli Savunma Bakanlýðýnýn, Genelkurmay Baþkanlýðý ve Kuvvet Komutanlýklarý ile görev iliþkileri ve yetki alaný kanunla düzenlenir.", "Milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yýl içinde yapýlmasý gereken mahalli idareler organlarýna veya bu organlarýn üyelerine iliþkin genel veya ara seçimler milletvekili genel veya ara seçimleriyle birlikte yapýlýr.", "Ýktidarda birden fazla siyasi partinin bulunmasý halinde, iktidar partilerinin dava açma hakkýný en fazla üyeye sahip olan parti kullanýr." hükümleri anayasa metninden çýkarýlacak. Bakanlar Kurulunun yaný sýra gensoru, baþbakan ve bakanlar hakkýnda Meclis Soruþturmasý açýlmasýna iliþkin düzenlemeler de anayasadan çýkarýlýyor.
SEÇÝMLER 3 KASIM 2019'DA 
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaþkaný seçimi, 3 Kasým 2019 tarihinde yapýlacak. 
Seçimin yapýlacaðý güne kadar milletvekillerinin ve cumhurbaþkanýnýn görevi devam edecek. Meclisin seçim kararý almasý halinde, 27. Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve cumhurbaþkaný seçimiyle beraber yapýlacak. 
TBMM, anayasa deðiþikliði teklifinin kanunlaþýp yayýmý tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde deðiþikliklerin gerektirdiði Meclis Ýçtüzüðü'nü ve kanuni düzenlemeleri gerçekleþtirecek. Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi ile düzenleneceði belirtilen deðiþiklikler ise cumhurbaþkanýnýn göreve baþlama tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde cumhurbaþkaný tarafýndan düzenlenecek. 
EN GEÇ 30 GÜN ÝÇÝNDE SEÇÝLECEKLER
Hakimler ve Savcýlar Kurulu üyeleri, en geç 30 gün içinde seçilecek. Deðiþikliðin yürürlüðe girdiði tarihten sonraki 40. günü takip eden iþ günü, görevlerine baþlayacaklar. Baþvurular, bu maddenin yürürlüðe girdiði tarihten itibaren 5 gün içinde TBMM Baþkanlýðýna yapýlacak. 
Baþkanlýk, baþvurularý Anayasa ve Adalet komisyonlarý üyelerinden kurulu karma komisyona gönderecek. Komisyon, 10 gün içinde her bir üyelik için 3 adayý üye tam sayýsýnýn 3'te 2 çoðunluðuyla belirleyecek. Birinci oylamada 3'te 2 çoðunlukla seçimin sonuçlandýrýlamamasý halinde, ikinci ve üçüncü oylamalar yapýlacak; bu oylamalarda üye tam sayýsýnýn 5'te 3 çoðunluðunun oyunu alan aday seçilmiþ sayýlacak. 5'te 3 çoðunluðun saðlanamamasý halinde üçüncü oylamada en çok oyu alan seçilecek. Üyelerin 2 katý aday arasýndan ad çekme usulü ile üye belirleme iþlemi tamamlanacak. 
TBMM Genel Kurulu ayný usul ve nisaplarý gözeterek 15 gün içinde seçimi tamamlayacak. Mevcut Hakimler ve Savcýlar Yüksek Kurulu (HSYK) üyeleri, yeni üyelerin göreve baþlayacaðý tarihe kadar görevlerine devam edecek ve bu süre içinde yürürlükteki kanun hükümlerine göre çalýþacak. 
Yeni üyeler, ilgili kanunda deðiþiklik yapýlýncaya kadar mevcut kanunun anayasaya aykýrý olmayan hükümleri uyarýnca çalýþacak. 
Görevi sona eren ve Hakimler ve Savcýlar Kuruluna yeniden seçilemeyen üyelerden, talepleri halinde adli yargý hakim ve savcýlarý arasýndan seçilenler Yargýtay üyeliðine, idari yargý hakim ve savcýlarý arasýndan seçilenler Danýþtay üyeliðine Hakim ve Savcýlar Kurulunca seçilecek. Öðretim üyeleri ve avukatlar arasýndan seçilenler ise Danýþtay üyeliðine cumhurbaþkanýnca atanacak. 
Bu þekilde yapýlan seçim ve atamalarda boþ kadro olup olmadýðýna bakýlmaksýzýn, seçilen ve atanan üye sayýsý kadar Yargýtay ve Danýþtay kadrolarýna üye kadrosu ilave edilecek. 
Askeri Yargýtay ve Askeri Yüksek Ýdare Mahkemesinden Anayasa Mahkemesi üyeliðine seçilenlerin, herhangi bir nedenle görevleri sona erene kadar üyelikleri devam edecek. 
Askeri Yargýtay, Askeri Yüksek Ýdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kalkacak. 
Düzenleme yürürlüðe girdiði tarihten itibaren 4 ay içinde; Askeri Yargýtay ve Askeri Yüksek Ýdare Mahkemesinin askeri hakim sýnýfýndan baþkan, baþsavcý, ikinci baþkan ve üyeleri ile diðer askeri hakimler (yedek subaylar hariç) tercihleri ve müktesepleri dikkate alýnarak, Hakimler ve Savcýlar Kurulunca adli veya idari yargýda hakim veya savcý olarak atanabilecekler. 
Aylýk, ek gösterge, ödenek, yargý ödeneði, ek ödeme, mali, sosyal hak ve yardýmlar ile diðer haklarý yönünden emsali adli veya idari yargýya mensup hakim ve savcýlar, bunlarýn dýþýndaki hak ve yükümlülükler yönünden ise bu mevzuat hükümleri uygulanmaya devam edilmek suretiyle Milli Savunma Bakanlýðýnca mevcut sýnýflarýnda, bakanlýk veya Genelkurmay Baþkanlýðýnýn hukuk hizmetleri kadrolarýna atanacak. 
Kaldýrýlan askeri yargý mercilerinde görülmekte olan dosyalardan; kanun yolu incelemesi aþamasýnda olanlar ilgisine göre Yargýtay veya Danýþtaya, diðer dosyalar ise ilgisine göre görevli ve yetkili adli veya idari yargý mercilerine 4 ay içinde gönderilecek. 
Deðiþiklik yürürlüðe girdiði tarihte bulunan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK), tüzükler, Baþbakanlýk ve Bakanlar Kurulu tarafýndan çýkarýlan yönetmelikler ile diðer düzenleyici iþlemler yürürlükten kaldýrýlmadýkça geçerliliðini sürdürecek. 
Kanunlar ve diðer mevzuat ile Baþbakanlýk ve Bakanlar Kuruluna verilen yetkiler, ilgili mevzuatta deðiþiklik yapýlýncaya kadar cumhurbaþkaný tarafýndan kullanýlacak. 
DÜZENLEMELER NE ZAMAN YÜRÜRLÜÐE GÝRECEK?
Anayasanýn, seçim kanunlarýnda yapýlan deðiþikliklerin, yürürlüðe girdiði tarihten itibaren 1 yýl içinde yapýlacak seçimlerde uygulanmayacaðýna dair hükmü, deðiþiklik yürürlüðe girdiði tarihten sonra birlikte yapýlacak ilk milletvekili genel seçimi ile cumhurbaþkaný seçimi için uygulanmayacak. "Cumhurbaþkaný seçilenin, varsa partisi ile iliþiði kesileceðine" dair hükmün kaldýrýlmasý, deðiþikliðin yayýmý tarihinde; mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sýkýyönetim, tasarý, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargýtay, Askeri Yüksek Ýdare Mahkemesi ibarelerinin kaldýrýlmasýna dair deðiþiklikler de TBMM ve cumhurbaþkaný seçimleri sonucunda cumhurbaþkanýnýn görevi baþladýðý tarihte yürürlüðe girecek. 
Milletvekili sayýsýnýn 600'e çýkarýlmasý, TBMM seçimleri ve cumhurbaþkaný seçimlerinin 5 yýlda bir ayný gün yapýlmasý, cumhurbaþkaný adaylýðý ve seçimine iliþkin deðiþiklikler, birlikte yapýlacak ilk TBMM ve cumhurbaþkaný seçimlerine iliþkin takvimin baþladýðý tarihte yürürlüðe girecek. 
TBMM Anayasa Komisyonu Baþkaný Mustafa Þentop, muhalefet þerhinin yazýmý için 2 Ocak 2017 Pazartesi günü saat 16.00'ya kadar süre verdi. Adalet Bakaný Bekir Bozdað da Anayasa Komisyonunun, Cumhuriyetin baþýnda ortaya konulan iradeden sonra belki anayasalar içinde en büyük reformunun ilk adýmýný attýðýný söyledi. Bozdað, bu reformun, deðiþimin millet, ülke ve parlamento için hayýrlý olmasýný temenni etti.
****************
7 soruda Cumhurbaþkanlýðý Sistemi
Cumartesi 31.12.2016 10:49
1- AK Parti ve MHP'nin mutabakata vardýklarý Cumhurbaþkanlýðý tasarýsý Türk demokrasisi için ne ifade ediyor?
Cumhurbaþkanlýðý tasarýsý yürütme erkini siyaset kurumunun merkezine oturtmayý, siyaset kurumunu da ülke yönetiminin merkezine çekmeyi amaçlýyor. Daha önce siyaset kurumunun merkezinde yasama erki olan Meclis, ülke yönetiminin merkezinde de askeri ve sivil bürokrasi vardý. Bu yapýsal dönüþüm millet iradesinin ülke yönetiminde daha belirleyici olmasýnýn yolunu açar ve garanti ederken, devlet ile toplum arasýnda Kemalist vesayetin inþa ettiði duvarlarý da yýkmayý amaçlýyor.

2- 12 Eylül Anayasasý ile karþýlaþtýrýldýðýnda bu tasarý ne anlama geliyor?
Kemalist rejimin en temel ikilemi bir yandan güçlü bir siyasi iktidara ihtiyaç duymasý ama ayný zamanda da bu iktidarýn bürokratik vesayeti tehdit etmemesiydi. 1950'lerde yaþanan Demokrat Parti tecrübesinden sonra gelen 1961 Anayasasý siyasi iktidarý zayýflatma yoluna gitti. Ancak siyaset kurumunun zayýflamasý toplumun siyaset kurumundan kopmasýný ve 1960'larýn ortasýndan itibaren siyasetin sokaða taþmasýna sebep oldu. Siyaset kurumunun kapsamý dýþýndaki bu aþýrý siyasileþme, siyaset kurumunun toplum üzerinde kontrolünü kaybetmesine neden oldu. Bunun üzerine 1982 Anayasasý güçlü bir siyasi iktidar inþa etme hedefi gözetti. Bu anlamda yürütme erkini güçlendirdi. Ancak güçlenen yürütme erkine de muhafýz olarak bürokratik vesayetin çýkarlarýný gözetecek ve siyasi iradeyi kontrol altýnda tutacak aþýrý yetkilerle donatýlmýþ bir Cumhurbaþkaný yerleþtirdi. 2007'de Cumhurbaþkanlýðý'nýn bürokratik vesayetin kontrolünden çýkmasýyla 1982 düzeni aðýr hasar almýþ oldu. Yürütme tamamýyla milli iradenin kontrolüne geçti. Mevcut tasarý ise fiili durumu hukukileþtirerek güçlendirilmiþ siyasi iktidarý halkýn denetimine açýp demokratikleþtirmeyi hedeflemektedir. 

3- AK Parti ile MHP'nin tasarý için mutabakata varmalarý ne gibi sonuçlar doðabilir?
Türkiye'de siyaset belli karþýtlýklar üzerinden þekillenmektedir. 2002'den beri en temel kýrýlma hattý bürokratik vesayet ile demokratik güçler, yani milli irade arasýndaydý. MHP Meclise girdiði 2007'den itibaren bu karþýlaþmada tampon görevi gördü. Bazen bürokratik vesayetle bazen de demokratik güçlerle hareket etti. Cumhurbaþkanlýðý tasarýsý MHP'nin demokratik güçlerle hareket ettiði baþka bir aný temsil etmektedir. Ancak tasarýnýn getireceði yapýsal deðiþimler göz önüne alýndýðýnda MHP'nin bu hamlesi ülkede yeni bir döneme girildiðini de göstermektedir.
Önümüzdeki dönemde AK Parti ve MHP'nin temsil ettiði "yerli ve milli" çizgi artýk tam anlamýyla siyasetin merkezine oturacaktýr. Baþka bir ifadeyle bürokratik vesayet ile demokratik güçler arasýnda süregiden mücadelenin demokratik güçler adýna zaferle sonuçlandýðýný ve toplumsal çevrenin artýk tam anlamýyla devleti kontrol edecek noktaya ulaþtýðýný söyleyebiliriz.

4- CHP bu süreçte ana muhalefet partisi olarak nasýl bir siyaset izliyor?
CHP bürokratik vesayetin siyaset kurumu içerisindeki ana sözcüsü konumunda. Cumhurbaþkanlýðý tasarý sürecinde CHP'nin izlediði siyaset, doðal olarak, siyasette yapýsal bir dönüþüm gerçekleþtirecek bu hamleyi boðmak üzerine kurulu. Daha spesifik olarak ise, tasarýnýn referanduma götürülme sürecini engelleyerek ya da erteleyerek meselenin daha fazla tartýþýlmasýný, sulandýrýlmasýný ve toplumun "hayýr" oyu vermeye doðru kaydýrýlmasýný amaçladýðýný görmekteyiz.

5- Tasarý denge denetleme açýsýndan ne ifade ediyor?
Denge ve denetlemenin temel amacý iktidarýn kötüye kullanýlmasýný, yani milletin aleyhine kullanýlmasýný engellemektir. Cumhurbaþkaný ve Meclis seçimlerinin ayný anda yapýlmasý millet iradesinin her iki erke de ayný þekilde yansýmasýný amaçlýyor. Bu haliyle erkleri birbirinden ayýrýrken, yani kuvvetler ayrýlýðý ilkesine baðlý kalýrken, erkler arasýnda da bir çatýþmayý deðil uyumu ve istikrarý gözetiyor.
Yine, Cumhurbaþkaný'nýn üst düzey kamu yöneticilerini atama ve görevden almasýný kararnameyle belirleyecek olmasý, siyaset kurumunu bürokratik vesayet karþýsýnda güçlendirmeyi hedeflemektedir. Unutulmamalýdýr ki, demokratik bir kuvvetler ayrýlýðý anlayýþýnýn amacý iktidarý parçalamak ve siyaset-dýþý güç odaklarýna alan açmak deðil, iktidarýn halkýn aleyhine kullanýlmasýný engellemektir. 

6- Meclis komisyonunda bazý maddeler deðiþti. Hangi deðiþiklikler yapýldý, neden?
Cumhurbaþkaný'nýn "doðuþtan" Türk olmasý, yedek milletvekilliði ve "cumhurbaþkanýnýn kamu kurumlarýyla ilgili kararname yetkisi" tasarýdan çýkarýldý. 
Burada tasarýya "evet" oyu verecek AK Parti ve MHP milletvekillerinin talepleri göz önüne alýndýðý görülüyor. Ýlk iki madde daha çok milletvekillerinin þahsi endiþelerini yansýtýrken, son madde ise kamuoyunda "baþkanlýk eþittir federasyon" kara propagandasýna mahal vermemek için çýkartýlmýþ olabilir. Burada özellikle MHP'nin kendi tabanýna referandum sürecinde tasarýyý anlatýrken yaþayacaðý sýkýntýlar göz önüne alýnmýþ olabilir. Ancak diðer taraftan, bu son maddenin tasarýdan çýkarýlmasý 15 Temmuz sonrasýnda devletin yeniden inþa edilmesinin elzem olduðunun ortaya çýktýðý bir ortamda gerçekleþmiþ olmasý da bazý handikaplar içermektedir.

7- Bundan sonraki süreç nasýl iþleyecek?
Bundan sonraki süreçte Ocak ayý sonuna kadar Meclis Genel Kurulu'nda tasarý tartýþýlýp oya sunulacak. Burada minimum 330 oyun tasarýya "evet" demesinin saðlanmasý gerekiyor. Þu anki Meclis aritmetiði belli fireler verilse bile AK Parti ve MHP'nin desteðiyle tasarýnýn geçeceðini gösteriyor. Tasarý Meclis Genel Kurulu'ndan geçtiðinde ise halkýn onayýna sunulma aþamasýna ilerlenecek. Referandumun Mart sonu ve Nisan baþý gibi gerçekleþeceðini söyleyebiliriz. Partilerin son seçimde aldýðý oylar göz önüne alýndýðýnda ise referandumda en az yüzde 55-60 arasý bir "evet" oyuyla tasarýnýn geçeceðini söylemek mümkün.

ENGÝN ARDIÇ
Gene yetmez ama gene evet
Yepyeni bir anayasa yapýlmasýna CHP engel olmaya çalýþýyor sanýyorsunuz, aslýnda MHP engel oldu.
AKP'nin meclisteki gücü de bu reformu kendi baþýna kotarmaya yetmediði için, çaresiz "MHP'nin uygun gördüðü ve izin verdiði kadarýyla" yetinmek zorunda kaldý.
MHP yanlýþ yaptý, eksik yaptý, iyi yapmadý.
Örneðin "iki turlu dar bölge seçim sistemi", MHP'nin "sonra meclise bile giremeyiz" kaygýsýyla rafa kaldýrýldý.
Yani, iyi olmadý.
Fakat bu "taviz" verilmeseydi, yeni anayasa konusu bu sefer hepten rafa kalkacaktý.
Anayasada o gereksiz "baþlangýç" bölümü olacak mý olmayacak mý?
Galiba kalacak.
Yani konu geliyor, sadece Erdoðan'ýn baþkanlýðý meselesinde düðümleniyor. Buna indirgeniyor.
MHP, Erdoðan'a ve AKP'ye "çok istiyorsan gel baþkan ol ama daha ötesini de deðiþtirmeye çalýþma" diyor.
CHP'nin hazýrladýðý söylenen "sözde alternatif taslak" da, eski sisteme dönülmesi yani baþkaný eskisi gibi meclisin seçmesi önerisiyle, Türk Mizah Edebiyatý'nýn ürünleri arasýnda yerini alýyor.
(Muhalif basýndaki kalemþorlarýn sistemli saldýrýlarýna da kimse tükürmedi bile.) Eski anayasadaki gereksiz maddeler de kalýyorlar.
Orman köylüsünün aðaç kesme sorunlarý gibi!
Kooperatifçiliðin geliþtirilmesi, falan filan. (Kenan Evren ile Orhan Aldýkaçtý "balýkçýlýðý" unutmuþlar, çok ayýp.) Ötesi de halkýn hiç umurunda deðildir.
Ýl Genel Meclisi'nin kaç kiþiden oluþacaðý da, Devlet Denetleme Kurulu'nun ne iþe yarayacaðý da, yok efendim Jandarma Genel Komutaný'nýn Yüce Divan'da mý baþka bir yerde mi yargýlanabileceði de, Anayasa Mahkemesi'nin on yedi kiþiyle mi on beþ kiþiyle mi toplanacaðý da kimsenin kafasýný kurcalamýyor.
Fakat "askeri yargýnýn kalkmasý" Türkiye gibi bir ülke için devrim niteliðindedir.
Gensoru falan da yoktur, güvenoyu da yoktur, koalisyon da yoktur artýk.
"Mecliste hükümet düþürmek" tarihe karýþýyor.
1980 darbesine giden yolun önemli köþe taþlarýndan biri olan "cumhurbaþkanýnýn bir türlü seçilememesi, sistemin kilitlenmesi" gibi hýyarlýklar da tarihte acý birer aný olarak yerlerini alýyorlar tabii.
Bir Türkiye bitiyor, ikinci bir Türkiye baþla...yamýyor, MHP'nin taþ koymasý sayesinde "bir buçuk Türkiye'ye" ancak geçilebiliyor.
Buna "reform" deðil "rötuþ" derler.
Tarihe "2017 Anayasasý" olarak geçecek bu anayasa da kýsa sürede tartýþma konusu edilecektir.
Ve günün birinde daha daha iyisi de yapýlacaktýr.
Bu durumda bendenizin oyu da þimdilik "gene yetmez ama gene evet" þeklinde olacaktýr.